W dniach 1-2 czerwca 2023 r. odbyła się ważne wydarzenie naukowe w Instytucie Historii UŁ - VIII Międzynarodowa Konferencja Naukowa pt. "Oblicza Wojny". Konferencja, zorganizowana przez Wydział Filozoficzno-Historyczny UŁ, Archiwum Państwowe Oddział w Łodzi oraz Polskie Towarzystwo Historyczne Oddział w Łodzi, odbywa się co dwa lata. Jej celem jest prezentacja i dyskusja na temat badań nad problematyką wojen i wojskowości, obejmujących okres od starożytności po czasy współczesne. Podczas konferencji odbyła się również prelekcja dyrektora Muzeum Oręża Polskiego, Aleksandra Ostasza. Jego prezentacja skupiła się na projekcie "Wraki z Zalewu Szczecińskiego 2022".

Uczestnicy konferencji podzielili się na trzy panele tematyczne, które odbywały się równolegle w różnych salach. W panelu pierwszym omawiano kwestie związane z mitem sublimacji i mitem apokalipsy wojennej, wpływem działań wojennych i okupacji szwedzkiej na socjotopografię podkrakowskiego Stradomia, religijnymi implikacjami podboju Ameryki, sytuacją ludności afroamerykańskiej po zakończeniu wojny secesyjnej oraz przejściem z poddanych do obywateli w Stanach Zjednoczonych Ameryki. W panelu drugim poruszano zagadnienia dotyczące wojen markomańskich i ich społeczno-ekonomicznych skutków dla Imperium Romanum, asyryjskiej machiny wojennej - strategii i technologii w sztuce, losu mieszkańców Brytanii w czasach podboju wyspy przez Anglo-Sasów, awansu społecznego szlachty łęczyckiej w XIV-XV wieku, społecznych konsekwencji niewoli wojennej w późnym średniowieczu oraz wpływu wielkiej rewolucji francuskiej i wojen napoleońskich na dwór monarszy we Francji. W panelu trzecim dyskutowano o wojnie w kulturze i kulturze w warunkach wojny: m.in o sztuce "utraconego pokolenia" i współczesnym ukraińskim malarstwie, o słowach porodzonych przez wojnę we współczesnej leksyce wojskowej oraz o propagandzie antykomunistycznej na Ukrainie w latach 1944-1953.

Po zakończeniu paneli uczestnicy konferencji mieli okazję zwiedzić wystawę "Społeczne skutki wojny w materiałach ulotnych Archiwum Państwowego w Łodzi" przygotowaną przez Kamila Plutę z AP Łódź. Wystawa prezentowała różne dokumenty i przedmioty związane z wojną, takie jak plakaty, ulotki, listy, zdjęcia, odznaczenia, mundury czy broń.

Drugi dzień konferencji rozpoczął się od czwartego panelu tematycznego, w którym prelegenci mówili o społecznych skutkach wojny trzydziestoletniej w Europie Środkowej, o wpływie wojny na rozwój nauki i techniki, o kwestii żydowskiej we Francji podczas II wojny światowej, o polskich żołnierzach na froncie włoskim oraz o problematyce traumy i pamięci po II wojnie światowej. W piątym panelu omawiano m.in. kwestie związane z rolą kobiet w czasie wojny, z wpływem wojny na życie codzienne ludności cywilnej, z działalnością organizacji humanitarnych i charytatywnych oraz z problemami repatriacji i integracji uchodźców. W szóstym panelu poruszano zagadnienia dotyczące propagandy i dezinformacji w czasie wojny, z wpływem wojny na media i komunikację społeczną, z rolą sztuki i literatury w kreowaniu obrazu wojny oraz z problemami tożsamości narodowej i kulturowej w warunkach konfliktu.

VIII Międzynarodowa Konferencja Naukowa "Oblicza Wojny" była nie tylko okazją do zaprezentowania wyników badań naukowych, ale także do wymiany poglądów i doświadczeń między badaczami zajmującymi się różnymi aspektami historii wojskowej i społecznej. Konferencja pokazała również bogactwo i różnorodność tematyki związanej z wpływem wojen na społeczeństwa ludzkie oraz aktualność i znaczenie takich badań dla współczesnego świata.
 

Wraki Zalewu Szczecińskiego 2022

Zalew Szczeciński to nie tylko piękne krajobrazy i atrakcje turystyczne, ale także skarbnica zabytków i historii. W jego wodach spoczywają liczne wraki statków i samolotów z różnych epok, które kryją w sobie ciekawe i dramatyczne losy. W 2022 roku, dzięki projektowi „Wraki Zalewu Szczecińskiego 2022”, udało się odkryć i zbadać kilka z nich, w tym sensacyjny wrak bombowca B-17 „Latająca Forteca”, który został zestrzelony podczas nalotu na Policę w 1944 roku.

Projekt „Wraki Zalewu Szczecińskiego 2022” jest realizowany przez Muzeum Oręża Polskiego w Kołobrzegu we współpracy z innymi instytucjami i firmami, takimi jak Starostwo Powiatowe w Kołobrzegu, Zachodniopomorskie Stowarzyszenie Dziedzictwo Morza, Escort Technology, Zakład Robót Hydrotechnicznych i Podwodnych UW Service, Katedra Medycyny Sądowej Pomorskiego Uniwersytetu Medycznego czy Muzeum Obozów Jenieckich. Celem projektu jest poszukiwanie, dokumentowanie i ochrona zabytkowych wraków na Zalewie Szczecińskim, które stanowią ważną część dziedzictwa kulturowego i historycznego regionu.

Jednym z najciekawszych znalezisk projektu jest wrak bombowca B-17G o numerze płatowca 44-8046 z 457 Grupy Bombowej 750 Eskadry Bombowej Sił Powietrznych Armii Stanów Zjednoczonych. Samolot ten brał udział w nalocie na fabrykę benzyny syntetycznej w Policach 7 października 1944 roku i został zestrzelony nad Zalewem Szczecińskim w rejonie Wolina. Na pokładzie znajdowało się 11 osób, z których pięć przeżyło katastrofę i zostało wziętych do niewoli.

Wrak samolotu został odkryty w sierpniu 2022 roku na głębokości od 5 do 7 metrów nieopodal miejsca, gdzie wcześniej wydobyto elementy silnika samolotu podczas pogłębiania toru wodnego Świnoujście-Szczecin. Na ekranach monitorów pojawiły się obrazy jednoznacznie wskazujące na fragmenty skrzydła, kokpitu czy poszycia samolotu. Wokół wraku leżały także inne przedmioty, takie jak amunicja czy elementy umundurowania załogi.

Badanie wraku ma na celu nie tylko jego dokumentację i identyfikację, ale także poszukiwanie ewentualnych szczątków ludzkich, które mogłyby pomóc w ustaleniu tożsamości poległych lotników. W tym celu zaangażowany jest zespół medyków sądowych z Pomorskiego Uniwersytetu Medycznego, którzy pobierają próbki DNA i porównują je z bazami danych. Jeśli uda się zidentyfikować ofiary, zostaną one godnie pochowane i upamiętnione.

Wrak B-17 nie jest jedynym, który został odkryty w ramach projektu. W trakcie prac wydobyto wiele innych ciekawych przedmiotów, takich jak kotwice, grot oszczepu, topór czy miecz z pochwą. Wszystkie te znaleziska są przechowywane i konserwowane w Muzeum Oręża Polskiego w Kołobrzegu, gdzie będą prezentowane publiczności.

Projekt „Wraki Zalewu Szczecińskiego 2022” jest nie tylko ważny z punktu widzenia naukowego i kulturowego, ale także edukacyjnego i społecznego. Dzięki niemu możliwe jest odkrywanie i ratowanie zabytków, które są świadectwem historii regionu i ludzi, którzy w nim żyli i ginęli. Dzięki niemu można także promować Zalew Szczeciński jako miejsce niezwykłe i pełne atrakcji, które warto odwiedzić i poznać.