Rezerwacja grup tel. 94 352 12 88
AKTUALNOŚCI

Muzeum na Międzynarodowym Zlocie Historycznych Pojazdów Wojskowych i Samolotów Kołobrzeg - Podczele

W dniach 4-7 lipca 2024 roku, w Nadmorskim Parku Kultury w Podczelu, Kołobrzeg, odbędzie się Międzynarodowy Zlot Historycznych Pojazdów Wojskowych i Samolotów. To imponujące wydarzenie łączy entuzjastów historii wojskowości i techniki z całego świata.

Muzeum Oręża Polskiego, będące partnerem Zlotu, zaprezentuje promocyjny namiot muzealny oraz liczne pojazdy wojskowe. Wśród nich znajdą się: działo samobieżne - transporter półgąsienicowy Half-Track M3 o oznaczeniu T-48 (Su 57), półgąsienicowy transporter opancerzony Sd.Kfz. 251 Ausf.C, kołowy transporter opancerzony BTR 152 oraz półgąsienicowy transporter opancerzony Sd.Kfz. 251 Ausf.D „Rosi”. Grupa Rekonstrukcji Historycznej Kołobrzeg zaprezentuje swoje pojazdy, m.in.: GAZ 69, STAR 660, UAZ 469B, ARO, KRAZ, STAR 200 oraz sanitarkę TARPAN.

 

 

Na stoisku muzeum będzie można zobaczyć wystawę poświęconą wydobytemu w Tomaszowie Mazowieckim z rzeki Pilicy w latach 90. słynnemu niemieckiemu transporterowi Sd.Kfz.251 „Rosi”. Wielkoformatowa planszowa wystawa o nazwie „Dziewięciotonowa Różyczka” będzie prezentowana publicznie po raz pierwszy. Na 11 planszach o wymiarach 1 m x 1 m przedstawiona zostanie historia odnalezienia, wydobycia oraz wyremontowania niemieckiego półgąsienicowego transportera piechoty Sd.Kfz. 251 Ausf D „Rosi”. Pojazd ten, o fascynującej historii, jest własnością Muzeum im. Antoniego hr. Ostrowskiego w Tomaszowie Mazowieckim.

Transporter 17 stycznia 1945 r. wjechał na most nad rzeką Pilicą w Brzostówce (obecnie dzielnica Tomaszowa Mazowieckiego). Niemieccy saperzy, nie analizując przynależności pojazdów, wysadzili most, na który wjechała nierozpoznana kolumna pancerna. Pojazd 19 (Dolnosaksońskiej) Dywizji Pancernej wpadł do głębokiej na 2 m rzeki Pilicy. Transporter należał do 2 kompanii wydzielonego oddziału łączności 19 Dywizji Pancernej, która od 1941 roku walczyła na terenie ZSRR. Wyprodukowany w okolicach czerwca/lipca 1944 r., brał udział w walkach odwrotowych na Białorusi, bitwie z rosyjską 2 Armią Pancerną na przedpolach Pragi koło Warszawy oraz w tłumieniu Powstania Warszawskiego. Najprawdopodobniej był to pojazd dowódcy dywizji Hansa Källnera. Po latach zapomniano o pojeździe, który zatonął wraz z wysadzonym mostem. Andrzej Kobalczyk, miejscowy dziennikarz i inicjator wielu poprzednich akcji wydobywania ciężkiego sprzętu, dotarł do świadków, którzy pamiętali sterczącą pod resztkami mostu antenę pojazdu. W 1995 r., podczas budowy nowego mostu w Brzostówce, odkryto fragment pancernej blachy i podjęto decyzję o wydobyciu tajemniczego obiektu.

W lipcu 1996 r. nurkowie z Klubu Płetwonurków „Archimedes”, w większości członkowie sekcji ratownictwa wodnego KW Straży Pożarnej w Piotrkowie Trybunalskim, rozpoczęli prace wydobywcze. Kierował nimi Włodzimierz Kapiec, a ekipę tworzyli: Witold Skrodzki, Janusz Kapiec, Andrzej i Maciej Tomiccy, Bogdan Głowacki, Andrzej Czwenar oraz archeolog Krzysztof Radke. Płetwonurkowie postanowili wydobyć pojazd w całości. Po kilku dniach żmudnej pracy, przy pomocy wojskowego ciągnika ewakuacyjnego WZT, wydobyli niemiecki opancerzony transporter piechoty typu Sd. Kfz. 251. Zachowany w doskonałym stanie, łącznie z kamuflażem bojowym i numerami taktycznymi, trafił do Muzeum im. Antoniego hr. Ostrowskiego w Tomaszowie Mazowieckim.

 

 

W sierpniu 1996 roku, na zaproszenie Andrzeja Kobalczyka, do Tomaszowa Mazowieckiego przyjechała ekipa ze Szczecina: Piotr Brzeziński, Aleksander Ostasz oraz Tomasz Stecko. Pojazd był już umyty, oczyszczony i wstępnie zakonserwowany przez miejscowych pasjonatów. Ekipa ze Szczecina sporządziła dokładną dokumentację fotograficzną i filmową całego pojazdu, a następnie poddała go gruntownym oględzinom. Podczas prac odczytano numer rejestracyjny transportera, a Piotr Brzeziński znalazł na prawej burcie nazwę własną nadaną przez załogę – ROSI (po polsku Różyczka). Dzięki dokumentacji fotograficznej i filmowej można było później odtworzyć oryginalny kamuflaż transportera.

W październiku 1996 r. pojazd trafił do Wojskowych Zakładów Motoryzacyjnych w Głownie, gdzie przeszedł pięciomiesięczny generalny remont. W kwietniu 1997 r., w pełni sprawny, powrócił do Tomaszowa Mazowieckiego. 26 lutego 1997 r., na terenie zakładów w Głownie, transporter odbył swoją pierwszą udaną jazdę próbną. Podjęto próbę pomalowania pojazdu, co zaowocowało pokryciem go żółtym kolorem. 5 marca 1997 roku, na zaproszenie Andrzeja Kobalczyka, do Głowna przyjechała ekipa w składzie: Piotr Brzeziński, Aleksander Ostasz oraz Krzysztof Mum. Po przeprowadzonych oględzinach uzgodniono zmianę kolorystyki transportera. Żółty pojazd przemalowano na kamuflaż, odtworzony na podstawie zdjęć zrobionych po wydobyciu transportera. Naniesiono także numer rejestracyjny, numer burtowy oraz nazwę własną ROSI.

Transporter opancerzony Sd.Kfz.251 „Rosi”, w wyniku intensywnej eksploatacji i braku okresowych remontów, uległ awarii i przestał jeździć. Pod koniec 2023 roku Muzeum Pancerne w Kłaninie, Muzeum Oręża Polskiego w Kołobrzegu oraz Muzeum im. Antoniego hr. Ostrowskiego w Tomaszowie Mazowieckim zawarły porozumienie mające na celu przywrócenie transportera do stanu używalności. W Muzeum Pancernym w Kłaninie, pod okiem Mateusza Delinga, pojazd przeszedł specjalistyczny przegląd, po którym został poddany serwisowi. Przywrócono mu również oryginalny kamuflaż. Pojazd będzie prezentowany w Kołobrzegu do kwietnia 2025 roku.

 

Podczas Zlotu, Muzeum Oręża Polskiego, Towarzystwo Przyjaciół Muzeum Oręża oraz Kołobrzeskie Bractwo Pirackie będą prowadzić zajęcia edukacyjne pt. „Wojskowa przygoda”, skierowane do najmłodszych. Uczestnicy przejdą rekrutację poborowego, komisję lekarską, musztrę oraz otrzymają książeczki wojskowe. Wezmą także udział w torze przeszkód, rzucaniu granatem oraz będą mieli okazję oglądać sprzęt wojskowy.